Wie aan macrofotografie denkt, denkt al gauw aan insecten, bloemen en paddenstoeltjes. De meeste macro-fotografen gaan dan ook vaak helemaal los op dat soort onderwerpen. Verbazingwekkende details van een kruisspin, de structuren van vleugels van vuurvlinders of de verfijnde contouren van de nerven van een blad: alles even prachtig! Maar sommige fotografen zoeken verder. Ín de natuur. Maar ook ver daarbuiten. Wil jij ook buiten de gebaande paden van macro-onderwerpen aan de slag? Ontdek dan hier 10 unieke macro-ideeën en ga aan de slag met onze tips & tricks.
Olie. Da’s vet!
Men neme een doorzichtige ovenschaal en vult die voor een deel met water. De met water gevulde schaal plaats je op een bedje van gekleurd papier. De vellen leg je deels over elkaar heen. In plaats van kleur kan je ook met uitsluitend zwart en wit werken. Maak daarmee eens een eenvoudig patroon. Check! De schaalt staat op het papier. Neem nu een paar druppels olijfolie en laat die langzaam het water indruppelen. Het handigste is om eerst wat olijfolie op een theelepel te doen en dat vervolgens druppel voor druppel het water in te laten glijden. Klaar? Zorg voor voldoende licht dat op het water komt. De opstelling dichtbij het raam plaatsen werkt al prima. Maar met een zaklamp op het water schijnen is ook goed. Nu is het tijd om je camera te pakken. Schroef je macrolens erop en zoek een paar druppeltjes olie die op het water drijven. Zie je de prachtige kleuren en de schoonheid van een druppel? Tip: mochten de druppels niet mooi tegen elkaar aan liggen, gebruik dan een rietje en blaas voorzichtig de druppels de goede richting op. Mochten de druppels zich niet mooi vormen, voeg dan een druppeltje afwasmiddel toe aan het water. Wel achteraf, anders gaat het schuimen. Ook leuk is om het water eerst te kleuren met bijvoorbeeld kleurstof of ranja.
Speelgoedauto’s
De zolder ligt er misschien nog wel vol mee. Of zoon- of dochterlief heeft een behoorlijke verzameling op zijn kamer staan. Leen er is één en ga aan de slag om je eigen wereld met autootjes te creëren. Wat ontzettend leuk is, is om je auto op een dusdanige manier te fotograferen, opdat het lijkt of het een echte sportwagen is. Je zet de kijker dus bewust op het verkeerde been. Zet je auto eens op een laagje tarwemeel. Dan lijkt het alsof ie op fijn woestijnzand staat. Of gebruik poedersuiker. Daarmee kan je sneeuw nabootsen. Kijk ook goed naar het standpunt dat je gebruikt voor een dergelijke ‘creëer-je-eigen-wereld’-foto.
Kijk naar de virtuele horizon en zorg dat het geheel kloppend is. Tof is het ook om kleine details toe te voegen. Zo maak je van kwastharen helmgras en maak je van klein grind immense rotsen..
Druppels
Heb je ooit de schoonheid van een opspringende druppel ontdekt? Heb je ooit gezien hoe mooi ze danst en balanceert op haar broze ondergrond? Vul een schaal met water en laat vanaf een redelijke hoogte er telkens een druppel in vallen. Kijk er eens goed naar. De druppel valt, zakt door het wateroppervlak en bij het samenvoegen van het ontstane gat komt een druppel omhoog en komt hij los van de ondergrond. En juist dat moment is fantastisch om vast te leggen. Maar makkelijk is het niet. Je moet een uiterst goede timing hebben. Je camera op de burst-modus gebruiken, kan uitkomst bieden. Denk ook aan je sluitertijd. Die moet snel genoeg zijn om je druppel te ‘bevriezen’. Binnenshuis kan je nog wel eens licht tekort komen. Mocht dat zo zijn, dan kan je flitser eventueel uitkomst bieden.
In plaats van water krijg je ook toffe effecten met melk of andere vloeistoffen.
Dek jij de tafel?
Messen, vorken en lepels. Ze liggen dagelijks voor ons op tafel om onze maaltijden te kunnen nuttigen. Maar weet je dat deze alledaagse voorwerpen zich meesterlijk laten fotograferen? Een lepel heeft fantastische vormen. Een vork ook. En nog mooier. Ze geven fantastische schaduwen. Schijn er maar eens op van opzij met je lampje van je telefoon. Of leg een vork eens op een spiegelende ondergrond. Je kan prachtige surrealistische voorstellingen maken met sierlijk bestek. Eet smakelijk!
IJskristallen
Een ijskristal is niets anders dan een klein deeltje ijs, die zijn inspirerende ontwikkeling dankt aan het feit dat kleine watermoleculen zich als minikristallen hechten aan een vast deeltje stof. Zijn uiteindelijke uiterlijk wordt bepaald door de temperatuur en luchtvochtigheid. Een ijskristal is herkenbaar aan zijn zeshoekige uiterlijk en groeit gestaag door het aanvriezen van waterdamp. Als tijdens een koude nacht ijskristallen zich gaan opstapelen, ontstaat rijp. Wie rijp van dichtbij bekijkt, kan vaak met het blote oog al bijzondere en inspirerende structuren herkennen. En wist je dat je deze structuren zich prima laten fotograferen?
In de winter… ok! En wat nou te doen als het hartje zomer is? Kan je dan ook ijskristallen fotograferen? De mogelijkheden zijn misschien dan een stukje minder. Maar leg eens een flesje in de diepvries. Of een takje. Geef het een nachtje en zie wat er de volgende ochtend gebeurd is. Voila!
Wil je nog meer detail laten zien van je ijskristallen? Dan zal je merken dat je macrolens waarschijnlijk onvoldoende vergroting biedt. Tussenringen kunnen dan uitkomst bieden. Tussenringen, zoal de naam al verraadt, worden geplaatst tussen je body en je objectief. Ze worden vaak in setjes van twee of drie stuks verkocht. Deze tussenringen zorgen ervoor dat je nog dichter met je lens op je onderwerp kan komen. En hoe dichter je op je onderwerp komt, hoe groter je onderwerp in beeld komt. Hoe meer tussenringen, hoe groter dus de vergroting. Tussenringen laten zich prima combineren met een macrolens. Enige nadeel is dat tussenringen een stuk van je lichtsterkte opslokken. Je ISO zal waarschijnlijk een stukje omhoog moeten. Óf je maakt gebruik van een stevig en stabiel statief. In dat geval voorkom je bewegingsonscherpte, zelfs met een wat langere sluitertijd, en kan je ISO alsnog laag blijven. Wil je zeker zijn dat je zelf geen bewegingsonscherpte veroorzaakt? Gebruik dan een draadontspanner. Of, als je camera die mogelijkheid biedt, gebruik een app op je smartphone om je ontspantoets te activeren, zonder dat je ‘m aanraakt.
Tip: is het buiten een keertje koud genoeg, pak dan eens een bellenblaas en probeer een zeepbel te bevriezen. Als je dat lukt, zal je een enorme ‘wow-factor’ kunnen fotograferen.
Veertjes
Je ziet ze her en der liggen. In het groot. In het klein. En juist die allerkleinste, donzige veertjes laten zich maar al te mooi portretteren. Ga je dichtbij op je onderwerp zitten en kies je voor een erg laag f-getal, dan krijg je een boterzacht, dromerig effect. Neem je juist wat afstand en knijp je je diafragma een beetje, dan zal je de scherpte en strakke lijnen van de veer duidelijk terug kunnen zien. Speel met het licht, maar speel ook met de achtergrond. Een wit, zacht veertje tegen een zwarte achtergrond geeft een duidelijk contrast en laat goed je onderwerp zien. Wil je het dromerig en hemels houden, kies dan bij een wit veertje juist voor een lichte achtergrond.
Veren van vogels zijn voorzien van een vette laag en wapenen de vogels tegen de regen. Druppels vallen er simpelweg vanaf en hechten vrijwel niet. Van die wetenschap kan je perfect gebruik maken. De druppels blijven als bolletjes op een veer liggen. Een extra, creatieve mogelijkheid dus. Pak een pipetje, en leg wat druppels op een veer.
CD van jou, CD van mij!
Oké, even voor de jongere generatie: er was zoveel meer vóór het tijdperk van Spotify, Apple Music en Deezer. In de 90’s en zero’s was ze ongekend populair: de CD, oftewel de compact disc. Een schijfje vol met vette tracks van je favoriete bandje, die je thuis of onderweg in je portable CD-speler afspeelde. Hoewel de CD aan populariteit verliest van streamingdiensten, is het in vergetelheid geraakte schijfje een prachtig object om te ontdekken met je macrolens. Kijk er alleen maar eens naar als er licht op schijnt. Een regenboog in al haar pracht lijkt zicht te verenigen met het oppervlak van de zilveren schijf. Een abstract geheel vormt zich voor je ogen. Nog mooier wordt het als de plantenspuit eraan te pas komt. De waterdruppels geven een intiem effect op het geheel. Proberen? Zoek die oude, nooit meer gedraaide CD van Ace Of Base of Abba Teens eens op en verwijder het stof, schijn er met een zaklampje op en geef ‘m een kort pufje van de gevulde plantenspuit. Zie je de idyllische kleuren ontstaan? Let bij het fotograferen op je standpunt en kijk ook hoe het licht invalt en waar de ‘regenboog’-kleuren ontstaan. Met oude CD’s kan je de meest indrukwekkende macro-foto’s maken.
Fruit
Heb je de structuur van een ananas weleens goed bekeken? Of het oppervlak van een aardbei? Fruit kent niet alleen schitterende texturen, maar is vaak ook nog fantastisch gekleurd. Juist daarom zijn diverse vruchten uitermate geschikt om eens lekker op los te gaan met je macro-uitrusting. Een mooi alternatief zijn ook koffiebonen.
Wil je nog creatiever aan de slag met fruit? Leg je fruit eens een uurtje in de vriezer. Er zal een laagje rijp ontstaan, wat kan zorgen voor een extra dimensie. Ook indrukwekkend is om te werken met dungesneden plakjes fruit, zoals een flinterdun schijfje sinaasappel, kiwi of grapefruit. Je kan dan bijna door het fruit heen kijken en prachtige details laten zien. Wil je ook nog het perfecte licht creëren, neem dan eens het lampje van je smartphone en laat deze van de achterzijde door het plakje fruit schijnen. Het detail zal van je foto afspatten! Ontstaan er hinderlijke schaduwen? Belicht dan met een extra lampje de voorzijde. Een ‘reflectiescherm’ in de vorm van een wit vel papier of een stukje piepschuim kan ook wonderen doen. Zo bouw je je eigen licht om je onderwerp heen. Welke toffe creatie maak jij? Kies je voor detail of juist iets abstracts?
Horloges
Horloges, maar ook andere sieraden hebben een mooie glans. Toch zijn dit soort onderwerpen lastiger te fotograferen dan je misschien zou denken. Juist door die glans is iedere oneffenheid, vlekje of stofje direct zichtbaar, vooral als er hard en direct licht op het onderwerp valt. Ga je dus met sieraden aan de slag, zorg dan voor zacht licht. Werk je met een studiolamp? Gebruik dan een softbox of een octabox om je licht te verzachten. Werk je eenvoudig met een opzetflitser of zelfs met een zaklampje, maak dan het licht zachter door het licht door een wit fel papier te sturen. Of door een papieren zakdoekje. De spreiding van je licht valt zachter en laat je juwelen nog mooier uitkomen.
Ook een enkel onderdeel van een horloge is waanzinnig om te zien. Een pinnetje of tandwiel is een schepping op zich. Mooi is om bij dit soort, maar ook bij andere, macro-onderwerpen gebruik te maken van een spiegelende ondergrond, zodat er een zachte reflectie ontstaat. Je kan hiervoor heel eenvoudig een glasplaat gebruiken, die je op een wit of zwart vel papier legt. Ook een uitgeschakelde tablet doet wonderen. Kijk wel uit met de reflecties die ontstaan. Het is de bedoeling dat alleen je onderwerp reflecteert en niet allerlei randverschijnselen uit de omgeving zoals lampen of spullen op tafel.
Kaarsjes en andere lichtjes
Steek eens een kaarsje op zie hoe de pit oranje kleurt. Perfect voor je macrolens. Maar, pas op, kom niet te dichtbij, zodat je met je lens in de vlam geraakt. Het lastige van het fotograferen van een kaars en andere lichtbronnen van dichtbij, is dat je camera vaak niet dát plaatje aflevert dat je verwacht had. Een kaars heeft dikwijls te weinig detail in het uiteindelijke resultaat. De oplossing? Kies voor de juiste lichtmeting in je camera: in dit geval ‘spotmeting’. Je zal zien dat de belichting nu veel beter zal zijn. Met deze instelling kan je ook heel mooi de gloeidraad van een lamp fotograferen.
